Grizu Patlaması Maden Gazı nedir?
Grizu (maden gazı) , madencilik faaliyetleri sırasında üretilen çeşitli zararlı gazların geneline verilen isimdir. Bu gazların genel adına sıklıkla grizu denir. Grizu kömür damarlarında doğal olarak oluşan bir gazdır. Gaz neredeyse her zaman metandır. (CH 4 ) oranında ve havada bulunduğunda yüzde 5 ila 14 oranında oldukça yanıcı ve patlayıcıdır.
Patlayıcı ve yanıcı bir gaz olduğu için madenlerde çok kolay bir şekilde patlama oluşturarak yayılabilir. Grizu hadisesi olduğunda 1600 derecelik bir ısı oluşur. Patlama olduktan sonra etki alanında bulunan herkese zararlar verir. Ortaya çıkan gazla sonucunda nefes almakta zorluklar çekilebilir. Ayrıca patlama sonrasında madenlerde göçükler oluşabilir. Bu durumlarda çalışanlar madende mahsur kalabilirler.
Grizu patlaması neden olur?
Grizu Beyaz nemli veya karbon monoksit (CO), özelliklerine sahip zehirli bir gazdır; yüzde 0,1 kadarı bile birkaç dakika içinde ölüme neden olabilir. Karbonun eksik yanması sonucu ortaya çıkar. Kömür madenlerinden özellikle kendiliğinden yanmanın ve karbonun eksik yanması sonucu ortaya çıkmaktadır.
Patlama sonrası ne oluşur?
Meydana geldiği madenlerde, esas olarak kömürün oksidasyonu ile oluşur. Siyah nemli olan havada genellikle havadaki aşırı (CO 2 ) ile nitrojen nedeniyle bir alev topu halinde oluşan bir atmosferdir.
Grizu patlaması, madencilerin onlara verdiği en yaygın isimdir. Bu gazın kokusu çürük yumurtaların karakteristik kokusu nedeniyle hidrojen sülfür (H 2 S). grizu, bir patlama veya yangından sonra madende bulunan gazların karışımıdır.
Grizu patlaması nasıl önlenir?
Bu patlamanın önlenmesi için başlıca yapılması gereken doğal havalandırma yöntemleri yerine mekanik havalandırma yöntemlerinin tercih edilmesi olacaktır. Ortamdaki metanın tahliyesini sağlamaya yeterli havanın geçişine imkan verecek kesitte taban, tavan yolları oluşturulmalıdır. Aynaların havalandırılmasında temiz hava kullanılmalıdır.
Türkiye’de özellikle Soma grizu patlaması ve 1983 grizu patlaması Zonguldak hadiseleri ve yaşadığımız kayıplarımız halen akıllarımızdadır. Bu patlamalar umarım ülkemizde son bulur. Bu patlamalarda hayatını kaybeden tüm vatandaşlarımıza yaralılara acil şifalar dileriz.
Bartın da yaşanan son grizu patlamasında ilk bilgilere göre 25 vatandaşımız hayatını kaybetti
Nedir? Nasıl Yapılır Kategorisi yazılarım.
